Wijkcoach Ellis: Mantelzorgpauze: een welkom middel

In het hart van de wijk Arnhem Schuytgraaf werkt Ellis Raza als wijkcoach, waar ze nu twee jaar actief is. "Ik ben er om mensen te ondersteunen wanneer ze tegen problemen aanlopen, in welke vorm dan ook," vertelt Ellis. Dit kan variëren van financiële zorgen tot sociale begeleiding, en van huishoudelijke ondersteuning tot intensievere begeleidingstrajecten.

"We proberen altijd naast de mensen te staan, te luisteren, en samen te kijken naar wat past en wat hun behoeften zijn." Haar rol als wijkcoach is heel breed, maar in essentie draait het om dat luisterende oor en praktische oplossingen bieden waar dat nodig is.

Mantelzorgpauze: een welkom middel

Mantelzorgers zorgen vaak dag en nacht voor hun naasten en raken daarbij soms zelf overbelast. "Helaas wordt er nog veel te weinig gebruik gemaakt van mantelzorgpauze," legt Ellis uit.

"Regelmatig treffen we overvraagde mantelzorgers; zij worstelen vaak met paniek, stress en angst." Ze herinnert zich een van haar eerste casussen: een echtpaar waarbij mevrouw een beroerte had meegemaakt en veel restschade had. De man was dag en nacht bezig met de zorg voor zijn vrouw en raakte ernstig overbelast. "Hij had slaapproblemen en een hoge bloeddruk ontwikkeld. Zijn huisarts trok aan de bel, en zo kwamen wij in beeld. Wij onderzoeken dan wat de mantelzorger nodig heeft om door te kunnen gaan." Voor de man in kwestie betekende dit dat ze op zoek gingen naar dagbesteding voor zijn vrouw, zodat hij wat tijd voor zichzelf had.

"Hij durfde de deur niet uit, omdat zijn vrouw soms viel als ze alleen was. Dat gaf hem zoveel stress dat hij niet meer kon ontspannen. We hebben toen passende dagbesteding gevonden, waardoor zij in veilige handen was en hij met een gerust hart kon gaan sporten." Via de zorgverzekering werd een gecontracteerde organisatie ingezet die nachtzorg gaf zodat hij ‘s nacht kon ontspannen en beter kon slapen.

Hoe vragen bij het wijkteam terechtkomen

"Soms komt de vraag rechtstreeks bij ons binnen, via telefoon of e-mail. Maar vaak komt de vraag ook via andere kanalen, zoals een huisarts of welzijnsinstellingen."

Samenwerking met andere partijen is cruciaal, volgens Ellis. "We hebben een welzijnsoverleg waarin verschillende organisaties uit de wijk samenkomen. Daarbij proberen wij elkaar goed op de hoogte te houden. Soms is dat wel een uitdaging."

Het wijkteam werkt ook nauw samen met MVT Arnhem, een organisatie die zich richt op mantelzorgondersteuning. "MVT gebruiken we echt als kennisbank en vraagbaak. Zeker toen ik net begon wist ik eigenlijk niets van de sociale kaart en mantelzorg (ondersteuning). Er is ook zoveel beschikbaar. Wij nemen daarom regelmatig contact op m.b.t. casussen om advies te vragen."

Hoe mantelzorgpauze tot stand komt

Het proces vanaf het moment dat een mantelzorger om hulp vraagt tot de daadwerkelijke inzet van mantelzorgpauze, is zorgvuldig opgebouwd. "We beginnen altijd met een keukentafelgesprek," legt Ellis uit. "Daarin proberen we echt goed te begrijpen wat de behoefte is. Soms gaat het om praktische dingen, zoals hulp bij gezond eten, maar vaak zit er een achterliggend sociaal doel achter."

Het wijkteam heeft regelmatig overleg om casussen te bespreken. "Elke twee weken hebben we een casuïstiekoverleg met een gedragsdeskundige. Daar bespreken we ook de grenzen van onze verantwoordelijkheden. Soms moet je iets loslaten, en dat is moeilijk, maar we proberen altijd een passende oplossing te vinden."

Bij de beslissing om een mantelzorgpauze al dan niet toe te kennen, spelen verschillende factoren mee. "We willen niet pamperen," zegt Ellis. "Het doel is altijd om kort in te zetten en mensen weer op eigen benen te laten staan. Het moet een tijdelijke ondersteuning zijn, zodat de mantelzorger de zorg langer vol kan houden."

Of er gebruik wordt gemaakt van vrijwilligers of professionele zorgverleners, hangt af van de situatie. "Vaak werken we met vrijwilligers of met partijen uit het voorliggende veld," vertelt Ellis. "De samenwerking met MVT Arnhem is daarbij heel belangrijk."

De rol van MVT Arnhem

MVT Arnhem speelt een grote rol in de mantelzorgondersteuning, zowel voor de mantelzorgers zelf als voor het wijkteam. "Ze zijn echt een vraagbaak voor ons," legt Ellis uit. "Zeker toen ik net begon, wist ik eigenlijk nog niets over de sociale kaart. Er is zoveel mogelijk, en het is fijn om een organisatie te hebben die je daarbij kan helpen." Binnenkort komt er weer iemand van MVT naar het wijkteam om uitleg te geven over de mogelijkheden. "Het onderwerp zakt bij ons ook wel eens weg in de waan van de dag, dus het is goed om elkaar scherp te houden."

Het resultaat van een mantelzorgpauze kan groot zijn, merkt Ellis op. "Ik herinner me een mevrouw die brandwonden had opgelopen en naar het ziekenhuis in Nijmegen moest voor een verbandwissel. Ze hadden geen auto, konden niet met het openbaar vervoer vanwege het infectierisico, en hadden geen geld voor een taxi. Zorgtaxi was geen optie omdat de verzekering dat niet dekte. Op korte termijn zaten ze vast. Uiteindelijk vond ik tijdens een wijkbijeenkomst van het team Leefomgeving iemand die kon helpen. In die momenten zie je duidelijk hoeveel verschil een kleine ondersteuning kan maken."

Een mantelzorgpauze bij aan het welzijn van mantelzorgers: het biedt meer rust, gezondheid en vertrouwen. "Mantelzorgers moeten weten dat ze gezien en gewaardeerd worden, en dat ze er mogen zijn als mens. Het is belangrijk dat we investeren in de bekendheid van deze ondersteuning." Ellis benadrukt het belang van herhaling binnen de wijkteams. "De website van MVT Arnhem moet telkens opnieuw onder de aandacht worden gebracht, zowel bij burgers als bij professionals."

Samenwerken aan de toekomst

De toekomst van de ondersteuning van mantelzorgers ziet Ellis positief in, maar er zijn nog wel verbeteringen nodig. "We moeten onszelf scherp blijven houden en investeren in meer bekendheid voor wat er allemaal mogelijk is. De Week van de Mantelzorger, georganiseerd door MVT Arnhem, werkt bijvoorbeeld heel goed om de aandacht op mantelzorgers te vestigen."

Aan mantelzorgers die overwegen een pauze aan te vragen, maar nog twijfelen, wil Ellis graag iets meegeven. "Je mag hulp vragen, en je hoeft het niet alleen te doen. Als je ervoor zorgt dat je ondersteund wordt, houd je het juist langer vol." Soms is één gesprek al voldoende om een mantelzorger op weg te helpen. "En als dat niet zo is, denken we graag verder mee."

Ze benadrukt dat er veel aandacht wordt besteed aan langer thuis wonen en gezond ouder worden, maar dat mensen vaak tegen allerlei beperkingen aanlopen, zoals wet- en regelgeving. "Er is nog veel te doen, maar met goede samenwerking en aandacht voor de mantelzorgers kunnen we een groot verschil maken."

Naar het overzicht